Thuế thu nhập cá nhân là gì ?
Đóng thuế là quyền và nghĩa vụ của mọi công dân vì thuế là nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước để đảm bảo các phúc lợi xã hội cho người dân. Hiểu đầy đủ về thuế là tiền đề để mỗi cá nhân thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình.
Thuế thu nhập cá nhân (tiếng Anh: Personal Income Tax) là: Khoản tiền thuế mà người có thu nhập phải trích nộp một phần tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ được gọi là thuế thu nhập cá nhân.
Theo đó, thuế TNCN được xây dựng trên nguyên tắc công bằng và khả năng nộp thuế. Thuế thu nhập cá nhân không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp, vừa đủ nuôi sống bản thân và gia đình ở mức cần thiết.
Do đó việc nộp tiền thuế thu nhập cá nhân cũng góp phần làm giảm hợp lý khoảng cách chênh lệch giữa các tầng lớp dân cư.
Các loại hình tính thuế trên phần mềm Paradise HRM
Biểu thuế Thu nhập cá nhân lũy tiến từng phần
Biểu thuế lũy tiến từng phần (progressive taxation) là cơ cấu thuế trong đó thuế được đánh theo tỷ lệ tăng dần khi thu nhập tăng. Theo cách đánh thuế này, thuế suất cận biên (mức tăng thuế suất/mức tăng thu nhập) tăng khi người nộp thuế chuyển từ nhóm thuế thấp hơn sang nhóm thuế cao hơn.
Biểu thuế lũy tiến từng phần trên phần mềm Paradise HRM được thiết lập mặc định theo luật pháp Việt Nam tại hạng mục Thiết lập thuế trong phân hệ Tính Lương như sau:
Công thức tính thuế thu nhập cá nhân
Cách tính thuế thu nhập đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công được tính theo công thức sau:
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất
Trong đó:
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ
Và Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản được miễn giảm
Phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần
Theo phụ lục số 01/PL-TNCN ban hành kèm theo Thông tư 111/2013/TT-BTC thì phương pháp tính thuế như sau:
|
Bậc |
Thu nhập tính thuế |
Thuế suất |
Tính số thuế phải nộp |
|
|
Cách 1 |
Cách 2 |
|||
|
1 |
Đến 05 triệu đồng (tr) |
5% |
0 trđ + 5% TNTT (thu nhập tính thuế) |
5% TNTT |
|
2 |
Trên 05tr đến 10tr |
10% |
250,000 + 10% TNTT trên 5tr |
10% TNTT – 0.25tr |
|
3 |
Trên 10tr đến 18tr |
15% |
750,000 + 15% TNTT trên 10tr |
15% TNTT – 0,75tr |
|
4 |
Trên 18tr đến 32tr |
20% |
1,950,000 + 20% TNTT trên 18tr |
20% TNTT – 1,65tr |
|
5 |
Trên 32tr đến 52tr |
25% |
4,750,000 + 25% TNTT trên 32tr |
25% TNTT – 3,25tr |
|
6 |
Trên 52tr đến 80tr |
30% |
9,750,000 + 30% TNTT trên 52tr |
30% TNTT – 5,85tr |
|
7 |
Trên 80 trđ |
35% |
18,150,000 + 35% TNTT trên 80tr |
35% TNTT – 9,85tr |
Ví dụ: Anh Lê Duy Khánh nhận lương tháng 07/2021 là 40 triệu đồng, anh K có tham gia bảo hiểm bắt buộc và khấu trừ trên mức lương 40 triệu đồng. Anh K có 1 người phụ thuộc, trong tháng anh không đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học. Thuế thu nhập cá nhân tạm nộp trong tháng của anh K được tính như sau:
– Thu nhập chịu thuế của anh K là 40 triệu đồng.
– anh K được giảm trừ các khoản sau:
+ Giảm trừ gia cảnh cho bản thân: 11,000,000
+ Giảm trừ gia cảnh cho 01 người phụ thuộc (1 con): 4,400,000 × 1 = 4,400,000
– anh K phải trích nộp bảo hiểm xã hội các khoản sau:
+ 8% Bảo hiểm xã hội trên mức trần 29.8 triệu: 29,800,000 triệu đồng x 8% = 2,384,000
+ 1.5% Bảo hiểm y tế trên mức trần 29.8 triệu: 29,800,000 triệu đồng x 1.5% = 447,000
+ 1% Bảo hiểm y tế trên mức lương 40 triệu: 40,000,000 triệu đồng x 1% = 400,000
-> Tổng cộng mức trích nộp bảo hiểm xã hội của anh K là 3,231,000 VNĐ
Tổng cộng các khoản được giảm trừ trước khi tính thuế là: 11,000,000 + 4,400,000 + 3,231,000 = 18,631,000
– Thu nhập tính thuế của anh K là: 40,000,000 – 18,631,000 = 21,369,000
Với mức thu nhập chịu thuế của anh K đạt trên mức 18tr và dưới mức 32tr nên tính theo công thức ở bậc 4
Số thuế thu nhập cá nhân anh K phải trích nộp:
Cách 1: ((21,369,000 – 18,000,000) × 20%) + 1,950,000 = 2,623,800 VNĐ
Cách 2: (21,369,000 × 20%) – 1,650,000 = 2,623,800 VNĐ
Với phần trên ở trên phần mềm Paradise HRM được tính toán hoàn toàn tự động dựa theo pháp luật Việt Nam. Khi luật có sự thay đổi chúng ta chỉ cần vào phần mềm thay đổi biểu thuế suất.
Thuế thu nhập cá nhân cố định 10%
Căn cứ Thông tư 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013:
Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân….”
Với những trường hợp trên phần mềm cũng tính toán hoàn toàn tự động.
Theo như ví dụ phía trên thì anh A phải trích nộp tiền thuế thu nhập cá nhân trên mức thu nhập chịu thuế và không được hưởng miễn giảm là 40tr => số thuế phải trích nộp của anh A là : 40,000,000 x 10% = 4,000,000 VNĐ
Với phần thuế thu nhập cá nhân được khấu trừ trực tiếp vào lương nhân viên hay được doanh nghiệp trả thì còn phụ thuộc vào loại tính lương là lương Net hay lương Gross, các bạn có thể tham khảo phần tính lương Net, lương Gross theo link sau:
Phân biệt lương NET và lương Gross mới nhất năm 2021
Kiểm tra gì khi thuế thu nhập cá nhân không khớp
Kiểm tra hợp đồng lao động
Trong trường hợp số tiền trích nộp thuế thu nhập cá nhân không khớp với file lương đối chiếu thì trước tiên chúng ta cần kiểm tra lại phần hợp đồng lao động của công-nhân viên. Vì phần hợp đồng lao động sẽ ảnh hưởng trực tiếp vào biểu thuế suất của nhân viên là lũy tiến từng phần hay cố định 10%.
Ngoài ra chúng ta cần kiểm tra chi tiết cấu hình các loại hợp đồng trên phần mềm để đảm bảo phần mềm tính chính xác theo loại hợp đồng tương ứng.
Kiểm tra người phụ thuộc, giảm trừ gia cảnh
Sau khi kiểm tra và đảm bảo hợp đồng lao động đã đúng và đầy đủ, tiếp theo chúng ta cần kiểm tra kỹ lại các hạng mục miễn giảm thuế TNCN là Giảm trừ gia cảnh, người phụ thuộc. Trên phần mềm Paradise HRM phần này nằm ở phân hệ Quản trị nhân sự với tên chức năng là Thông tin gia đình
Các khoản miễn trừ, miễn giảm trước khi tính thuế TNCN
Ngoài các hạng mục giảm trừ bản thân, giảm trừ gia cảnh thì trong lương còn có các hạng mục khác được miễn giảm tiền thu nhập chịu thuế như:
- Phụ cấp ăn trưa, ăn giữa ca được miễn giảm tối đa 730,000/tháng
- Phụ cấp đồng phục (nếu nhận bằng tiền) được miễn giảm tối đa 5,000,000/năm
- Phụ cấp thuê nhà ở được miễn giảm phần vượt so với 15% tổng thu nhập chịu thuế
- Một số khoản phúc lợi khác như hiếu, hỉ, trợ cấp ốm đau, thai sản…
Quay về danh mục tổng: Hướng dẫn sử dụng phần mềm Paradise HR